سطح مخاط انسان حاوی تعداد زیادی میکروارگانیسم می باشد که اثرات بیولوژیک آن در در حال حاضر به طور کامل مشخص نشده است. در مطالعه ای که روی کل ژنوم ویروس های شناخته شده (Virome) در بزاق انجام شده است، توالی DNAی متعلق به ویروس Acanthocystis turfacea chlorella virus 1 (ATCV-1) یافت شده است که میزبان اصلی این ویروس جلبک ها می باشد. این ویروس به میزان کم در بزاق برخی افراد یافت می شود و حضور آن با اختلالات شناختی و کاهش بهره هوشی همراه می باشد. همچنین مطالعه بر روی مدل های موشی نشان داد که موش های آلوده مشکل اختلالات رفتاری و شناختی دارند.
ژنوم ATCV-1. ژنوم این ویروس خطی می باشد ولی برای نمایش مطلوبتر به صورت حلقوی ارائه شده است.
این مطالعه در دانشگاه جان هاپکینز و نبراسکا انجام شده است و محققین نشان داده اند که این ویروس بدون فعال کردن التهاب ناشی از ایمنی باعث تغییر بیان ژن در مغز می شود. این یافته نشان می دهد که احتمالاً ویروس هایی که انسان میزبان آنها نمی باشد نیز می تواند با مکانیسم هایی ناشناخته توانایی آلوده کردن و تکثیر را کسب نماید.
از میان 92 نمونه مورد بررسی میزان 43 درصد حاوی DNA ویروس ACTV-1 بودند. در این مطالعه انتخاب افراد تحت مطالعه از نظر متغیرهای مخدوش کننده نظیر سن، جنس، مصرف سیگار، محل تولد، آموزش همسان بوده اند. این مطالعه بر روی موارد انسانی و موش انجام شد و نتایج نشان داد که اختلاف آماری و بالینی معنی داری بین حضور این ویروس و اختلالات شناختی وجود دارد. محققین این مطالعه نشان داده اند که ACTV-1 بیان برخی پروتئین های سلولی را تحت تأثیر قرار می دهد. این پروتئین ها عملکرد مهمی در فرآیندهای یادگیری دارند که نقص در کنترل بیان این پروتئین ها ارتباط معنی داری با اختلالات یادگیری، درک، آگاهی فضایی و قدرت حل مسئله دارد. پروتئین هایی که توسط ATCV-1 متأثر می شوند شامل موارد زیر هستند: کانال پتاسیم، کانال انتقال دهنده غیرفعال aquaglyceroporin (انتقال دهنده آب و گلیسرول از خارج سلول)، انتقال دهنده های پتاسیم و کلسیم، آنزیم های درگیر در متابولیسم پلی آمین ها، گلیکوترانسفرازها و آنزیم هیستون متیل ترانسفراز.
ATCV-1 در خانواده فیکودناویریده (Phycodnaviridae) قرار دارد. این ویروس ها دارای ژنوم DNA دو رشته ای خطی بوده و باعث عفونت در جلبک های سبز دریاچه ها و آب های شیرین می گردد. افزایش دانش ما در نقش ATCV-1 و ارتباط آن با اختلالات شناختی انسان می تواند چشم اندازی بزرگ در زمینه درک نقش ویروس های حلقی-دهانی در سلامت انسان باشد.
نتایج این پژوهش در ژورنال Proceedings of the National Academy of Sciences منتشر شده است. برای کسب اطلاعات جامع تر به اصل مقاله مراجعه فرمایید: http://www.pnas.org/content/111/45/16106.abstract
نسرین حیدری
دانشجوی کارشناسی ارشد ویروس شناسی پزشکی- دانشگاه علوم پزشکی تهران